Wereld Parkinson Dag: het effect van Parkinson op onze evenwicht en mobiliteit

Geschreven door Stannah

Op Wereld Parkinson dag staan wij stil bij de ziekte van Parkinson, en denken we misschien ook meer na over onze eigen gezondheid. Genoeg water drinken is bijvoorbeeld essentieel voor onze algemene gezondheid. Maar wat als je juist dát wat ons gezond houdt niet alleen kunt doen? Het is ontmoedigend om te bedenken dat kan gebeuren met iemand die aan Parkinson lijdt. Er zijn ongeveer 4 miljoen mensen wereldwijd en tussen de 30.000 à 35.000 in België die deze aandoening moeten verdragen. Daarom hebben we besloten om vandaag met u te delen hoe Parkinson de mobiliteit en het evenwicht beïnvloeden kan en wat eraan gedaan kan worden wanneer de aandoening in een vroeg stadium ontdekt wordt. Daarom is het belangrijk om deze degeneratieve ziekte onder de aandacht te brengen, en hoewel er nog veel onderzoek gedaan moet worden, hebben we goede hoop dat onderzoekers een manier zullen vinden om de symptomen van Parkinson te verminderen of zelfs een remedie te vinden.

Dit wordt steeds dringender, aangezien de levensverwachting stijgt en het aantal mensen met Parkinson in de toekomst daarom ook zal toenemen. Maar, is er een andere oplossing in zicht?

Inhoudsopgave

Wat is de ziekte van Parkinson?
Wat zijn de symptomen en oorzaken van Parkinson?
Hoe ontwikkeld Parkinson zich?
Hoe kan de ziekte van Parkinson onze mobiliteit en evenwicht beïnvloeden?
Hoe kunnen we mobiliteitsbeperkingen verminderen bij mensen met Parkinson?
Productie van dopamine neuronen uit stamcellen: zijn we een stap dichterbij de genezing?

Wat is de ziekte van Parkinson?

De ziekte van Parkinson is vernoemd naar de Britse dokter, James Parkinson, die in 1817 de aandoening als “shakey palsy” omschreef.  Oftewel; schudden door een spierverzwakking. Wellicht vindt u het verbazend om te horen dat Parkinson de op één na meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening ter wereld is.  Parkinson is vooral bekend om de grote mate van beperkingen die de ziekte met zich meebrengt. De effecten van Parkinson leiden meestal tot val-gerelateerde problemen als gevolg van het progressief verlies van spiercontrole die trilling van de ledematen en het hoofd veroorzaakt. Maar ook; stijfheid, traagheid en een verminderd evenwicht waardoor het geleidelijk moeilijker wordt om te lopen, trappen te beklimmen, eenvoudige taken te voltooien of zelfs om te praten.

De Parkinson Vereniging heeft het volgende filmpje met een duidelijke uitleg wat Parkinson nou precies is:

Wat zijn de symptomen en oorzaken van Parkinson?

Parkinson is een neurodegeneratieve stoornis en leidt tot de progressieve verslechtering van de motorische functies als gevolg van verlies van dopamine-producerende hersencellen. Terwijl de oorzaak van de ziekte onbekend is, speculeren onderzoekers dat zowel genetische als omgevingsfactoren een rol spelen. Studies tonen ook aan dat mannen 50% meer kans hebben om de aandoening te ontwikkelen dan vrouwen.

De meest voorkomende Parkinson gerelateerde symptomen:

• Trillingen (of tremor genoemd)
• Stijfheid van de spieren
• Vertraagde bewegingen
• Verstoord evenwicht
• Schuddende manier van lopen

Enkele secondaire Parkinson gerelateerde symptomen:

• Angst
• Depressie
• Verwarring
• Dementie

Hoe ontwikkeld Parkinson zich?

Er zijn typische patronen van progressie van de ziekte van Parkinson die in 5 stadia kunnen worden gedefinieerd:

1. Symptomen zijn mild en hebben geen invloed op de levenskwaliteit van de persoon;
2. De symptomen verergeren en de dagelijkse activiteiten worden moeilijker en nemen meer tijd in beslag;
3. Dit stadium wordt beschouwd als de tussenfase van de ziekte van Parkinson. Het individu verliest zijn of haar evenwicht, beweegt langzamer en valt vaak. Symptomen tasten de dagelijkse activiteiten aan, zoals aankleden, eten en tandenpoetsen.
4. Symptomen worden ernstiger en het individu heeft hulp nodig bij lopen en bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
5. De meest gevorderde fase van Parkinson. Het individu kan niet lopen en heeft constante hulp nodig.

Met de juiste behandeling kunnen de meeste mensen met de ziekte van Parkinson een lang en productief leven leiden. In feite is de levensverwachting voor degenen die getroffen worden door Parkinsons ongeveer gelijk aan die van mensen zonder de ziekte. Het is de levenskwaliteit van degenen die aan Parkinson lijden die het meeste moet inleveren. De vraag is dan ook; hoe kunnen we de problemen die deze ziekte met zich meebrengt wat betreft de levenskwaliteit van de mensen het beste aanpakken?

Hoe kan de ziekte van Parkinson onze mobiliteit en evenwicht beïnvloeden?

De neurofysiologie van Parkinson, bewijst dat de ziekte invloed heeft op evenwicht, loopgang, beweging en kan mobiliteit beperkingen veroorzaken. Maar wat verstaan we onder mobiliteit?

Mobiliteit is het vermogen van een persoon om zich veilig te kunnen verplaatsen in verschillende omgevingen en zo functionele taken kan uitvoeren.

Functionele taken zoals het drinken van een glas water of iets eten kunnen problematisch worden. En als we erover nadenken, is mobiliteit iets wat we meestal als vanzelfsprekend beschouwen. We verwachten niet dat ze onze evenwicht zullen verliezen zoals we ook nooit verwachten dat ze een degeneratieve ziekte zoals de ziekte van Parkinson zullen krijgen. Daarom is het zo belangrijk om een goede mobiliteit te behouden, vooral naarmate we ouder worden. We moeten daarom preventieve maatregelen nemen om mobiliteitsbeperkingen zoveel mogelijk te vertragen.

Mobiliteit vereist dynamische neurale controle, evenwichtsgevoel en voldoende wendbaarheid om zich zo snel mogelijk aan houdingsovergangen te kunnen aanpassen. De verschillende vormen van beperkte mobiliteit die Parkinson met zich meebrengt zijn daarom zorgelijk. Het is dan ook zeer belangrijk dat we begrijpen welke preventieve oefeningen en maatregelen er genomen kunnen worden om het risico op vallen en letsel te minimaliseren.

Parkinson en valpreventie

 Terwijl Parkinson niet levensgevaarlijk is, kunnen mensen die Parkinson hebben, wel levensbedreigende complicaties ondervinden, zoals zich verstikken in een stukje eten of een gevaarlijke val maken. Het is van levensbelang dat we onze dierbare oudere helpen om vallen te voorkomen. Zodat voorgestelde trainingsprogramma’s effectief kunnen werken om de effecten van de ziekte van Parkinson te bestrijden.

Gedurende de afgelopen 40 jaar heeft Stannah duizenden klanten ontmoet die om allerlei verschillende redenen problemen met hun mobiliteit hadden en daarom hun vermogen om de trap veilig te kunnen gebruiken hadden verloren. Vanuit onze ervaring met onze klanten weten we zeker dat Parkinson een van de meest prominente aandoeningen is die ervoor zorgt dat mensen die aan Parkinson lijden zeer voorzichtig moeten zijn wanneer ze de trap gebruiken.

Helaas brengen onze dierbaren zichzelf nog steeds vaak in gevaar door te proberen om de trap te gebruiken waardoor ze vaak op handen en voeten de trap gebruiken. Dat is uiteraard absoluut niet de meest veiligste, of waardigste, manier om gebruik van de trap te maken. Een traplift zou een goede oplossing voor wie hier aan lijdt kunnen zijn. Zo weet u zeker dat uw dierbare op een veilige manier gebruik van zijn of haar huis kan maken. Via deze link kunt u onze traplift opties bekijken.

Hoe kunnen we mobiliteitsbeperkingen verminderen bij mensen met Parkinson?

In de afgelopen decennia heeft de neurowetenschap ons voorzien van spannende nieuwe bevindingen over de effecten van lichaamsbeweging op neuroplasticiteit (het vermogen van de hersenen om nieuwe synaptische verbindingen te maken), neuroprotectie (het vertragen van neurale degeneratie). In feite is het bewezen dat lichaamsbeweging de hersenfunctie kan verbeteren bij mensen met neurologische stoornissen.

Lichamelijke beweging zoals bepaalde cardio oefeningen, met name loopband trainingen of wandelprogramma’s zijn op mensen met Parkinson getest en het is aangetoond dat zowel de loopgang als de algemene levenskwaliteit verbeterde. Echter, bij het maken van het soort oefening moet rekening worden gehouden dat dit door een specialist dient samen te worden gesteld. De training mag de persoon uiteraard op geen enkele manier in gevaar brengen, helemaal wanneer het om een ouder persoon gaat. Om complexe mobiliteitsproblemen bij mensen met de ziekte van Parkinson aan te pakken, zou een therapeut evenwichtsoefeningen in het revalidatie traject van de patiënt kunnen opnemen.

Vroegtijdige interventie bij de ziekte van Parkinson is cruciaal, zodat er iets gedaan kan worden voordat de aandoening met het vernietigen van hersencellen begint. Hoewel de wetenschappelijke gemeenschap nog steeds op zoek is naar effectieve preventieve behandelingen, kunnen mensen met milde tot matige Parkinsons (die geen dementie hebben en in staat zijn om zelfstandig te lopen) veilig de aanbevolen oefeningenrichtlijnen volgen. Deze bestaan uit het uitvoeren in totaal 150 minuten matige lichaamsbeweging per week. Het onderzoek heeft positieve effecten en voordelen aangetoond bij patiënten met milde Parkinson symptomen. Dit bewijs ondersteunt andere studies die hebben aangetoond dat de hersenen een zelfherstellende- en behoudende functie hebben die enigszins door lichaamsbeweging versterkt kunnen worden.

Productie van dopamine neuronen uit stamcellen: zijn we een stap dichterbij de genezing?

Naarmate de ziekte zich ontwikkeld, kan de levenskwaliteit van mensen afnemen wanneer normale functies, zoals slikken, aangetast worden. Momenteel is er nog geen genezing bekend voor de ziekte van Parkinson. Zodra de diagnose Parkinson is gegeven, kunnen de symptomen vaak door middel van medicijnen en therapieën goed behandeld worden, vooral in de vroege stadia is dit nog een goede optie. De wetenschappelijke gemeenschap spant zich echter tot het uiterste in om een manier te vinden om deze ziekte te genezen of op zijn minst doeltreffender manieren te vinden om de symptomen te verminderen.

We weten dat deze ziekte vooral de dopamine producerende hersencellen of neuronen treft. Het goede nieuws is, dat wetenschappers sommige inzichten en markers geïdentificeerd hebben die kunnen helpen om de kwaliteit van de stamcellen te controleren die ontworpen zijn voor klinisch gebruik om Parkinson mee te behandelen.

Terwijl dit hoopgevende nieuws nog in het laboratorium ligt, waar kunnen we nog meer op hopen om de symptomen van Parkinsons uit te stellen en de levenskwaliteit van de mensen die aan de ziekte lijden te verbeteren?

De meeste mensen die gediagnosticeerd worden met de ziekte van Parkinson zien pas een fysiotherapeut als ze al duidelijke mobiliteitsproblemen hebben. Het is echter mogelijk dat een rigoureus trainingsprogramma dat zich richt op verwachte problemen, die onvermijdelijk zijn bij de progressie van de ziekte, patiënten die nog geen mobiliteitsproblemen vertonen kan helpen om ze te voorkomen of uit te stellen. Er moet nog steeds veel meer onderzoek gedaan worden naar hoe lichaamsbeweging mobiliteitsverlies kan vertragen of verminderen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Maar het ziet er naar uit dat matige lichaamsbeweging, de regeneratie van dopamine in de hersencellen kan stimuleren. En speelt een belangrijke rol in het vertragen van de effecten van een zeer ontmoedigende ziekte voor zowel patiënten als zorgverleners.

Bronnen:

• Algemene informatie m.b.t. Parkinson: Vlaamse Parkinson Liga
• Parkinson’s disease: Boosting dopamine promotes movement, door Catharine Paddock PhD, in Medical News Today;
• Stadia van Parkinson, reviewed by Dr. Ryan Barmore, in Parkinson’s Foundation;
• Could brisk walking be therapeutic for people with Parkinson’s?, by James McIntosh, in Medical News Today;
• Parkinson’s disease: Production of dopamine neurons from stem cells steps closer, by Catharine Paddock PhD, in Medical News Today;

U vindt de volgende artikelen misschien ook interessant:

(Inter)nationale vrouwendag; Inspirerende Belgische vrouwen
Wereld Parkinson Dag: het effect van Parkinson op onze evenwicht en mobiliteit
Wereld Radio Dag: Een boeiende reis door de radiogolven